Cyrkon i jego znaczenie w akwarystyce morskiej

Czym jest CYRKON  (Zr) ?

Cyrkon (Zr, łac. zirconium) to srebrzystoszary metal zaliczany do grupy metali przejściowych*. Występuje w skorupie ziemskiej, pod postacią dwóch głównych minerałów: cyrkonu  (ZrSiO₄) i baddeleitu (ZrO₂) . 

W wodzie morskiej cyrkon występuje przede wszystkim w postaci jonów cyrkonu (Zr⁴⁺). Ze względu na jego niską rozpuszczalność, stężenie jonów cyrkonu w wodzie morskiej jest bardzo małe, zwykle w zakresie nanomoli na litr. Cyrkon jest również stosunkowo stabilny w środowisku morskim. Nie reaguje intensywnie z innymi substancjami w wodzie morskie i nie ulega szybkiemu rozkładowi. 

Znaczenie cyrkonu   w wodzie morskiej

Cyrkon nie jest składnikiem odżywczym, ani pierwiastkiem niezbędnym dla organizmów morskich, takich jak koralowce, ryby czy bezkręgowce. Jednakże, jest metalem, który przy wyższych stężeniach w wodzie morskiej może mieć negatywny wpływ na zwierzęta morskie. Jego obecność w zbiorniku rafowym świadczy o jego zanieczyszczeniu tym pierwiastkiem.

Zagrożenia związane z  nadmiarem cyrkonu w wodzie morskiej

Podwyższony poziom cyrkonu w wodzie morskiej jest niepożądany, choć jego bezpośredni wpływ na zwierzęta morskie nie jest jeszcze dobrze zbadany. Mimo to, zaleca się, aby stężenie cyrkonu utrzymywać na poziomie niewykrywalnym (0 μg/L).

Jak chronić akwarium? 

Należy regularnie kontrolować zawartość cyrkonu i utrzymywać go na poziomie niewykrywalnym – 0 μg/L. Najbardziej dokładną i wiarygodną metodą oznaczenia cyrkonu jest analiza ICP-OES. Technika atomowej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukowanej – ICP-OES (ang. Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) jest najdokładniejszą metodą analityczną w analizie składu pierwiastkowego  wody morskiej.

Rekomendacje

Aby zapewnić odpowiedni poziom cyrkonu w akwarium powinieneś systematycznie go badać oraz zadbać o jego właściwy poziom. 

W przypadku gdy poziom cyrkonu jest powyżej 0 µg/l, może doprowadzić to do problemów zdrowotnych u koralowców i innych zwierząt, a nawet do ich śmierci. Najczęstsze przyczyny przekroczenia zalecanego poziomu cyrkonu: 

• zanieczyszczona sól,
• elementy z tworzyw sztucznych (cyrkon może być wykorzystywany jako wypełniacz oraz dodatek uniepalniający tworzyw sztucznych).
• elementy zawierające cyrkon (np.  stopy niklu z cyrkonem często wykorzystywane są w pompach obiegowych)

Znajdź i wyeliminuj przyczynę problemu oraz obniż wartość tego parametru w wodzie. Wykonaj do 6 podmian. Zalecane jest, aby podczas każdej podmiany wymienić około 15% objętości wody z akwarium, aż do momentu osiągnięcia zalecanej wartości tego parametru. Woda przygotowana do podmiany musi charakteryzować się odpowiednim poziomem zasolenia docelowego. Użyj soli o właściwych parametrach i składzie odpowiednim do przeprowadzenia testu ICP. 

Podsumowanie

Obecność cyrkonu w wodzie morskiej stanowi zagrożenie dla większości organizmów morskich. Aby chronić zwierzęta morskie w akwarium przed negatywnym wpływem cyrkonu, zalecane jest utrzymywanie jego poziomu na poziomie 0 μg/L.

*metale przejściowe– grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, obejmująca grupy poboczne układu okresowego, tj. grupy 3-12.