Kobalt (Co, łac. cobaltum) jest pierwiastkiem należącym do grupy metali przejściowych, położony jest w dziewiątej grupie układu okresowego. W czystej postaci metalicznej nie występuje w przyrodzie. W niewielkiej ilości występuje w skorupie ziemskiej, pod postacią różnych minerałów m.in. smaltynu, koballtynu oraz skutterudytu. Towarzyszy on często rudom niklu w postaci związków z arsenem (As) oraz siarką (S). Właściwości chemiczne kobaltu są zbliżone do żelaza.
Znaczenie kobaltu w wodzie morskiej
Kobalt jest ważnym i niezbędnym pierwiastkiem dla organizmów morskich. Stymuluje wzrost zwierząt, bakterii oraz niektórych pożytecznych glonów. Jest niezbędny dla prawidłowego przebiegu procesów przemian metabolicznych u zwierząt.
Kobalt jest pierwiastkiem chemicznym, tworzącym witaminę B12, czyli kobalaminę.
Witamina B12 jest zbudowana z czterech zredukowanych pierścieni pirolowych i umieszczonego centralnie atomu kobaltu. Powszechnie wiadomo, że witamina B12 jest jedyną witaminą, której synteza jest możliwa tylko w komórkach bakteryjnych. Wytwarzana jest przez bakterie symbiotyczne w wydzielinach śluzowych koralowców i jest głównym źródłem kobaltu w zbiorniku morskim.
Należy pamiętać, że ilość kobaltu w wodzie morskiej, niezbędna zwierzętom do prawidłowego rozwoju jest tak niska. Często nie jest on wykrywalny przy użyciu powszechnie stosowanych metod analitycznych. Nie znaczy to zawsze, że go w niej nie ma, limity detekcji urządzeń determinują jego wykrywalność (LOD- Limit of Detection).
Optymalny poziom kobaltu, należącego do grupy mikroelementów, w akwarium morskim wynosi 0,1-1,6 µg/l. W przypadku tego pierwiastka należy zwracać uwagę, aby nie przekraczać zalecanych poziomów stężenia.
Rola kobaltu
Procesy biologiczne (enzymatyczne)
Kobalt ma duże znaczenie biologiczne, ponieważ jest składnikiem wielu enzymów. Jest niezwykle istotny dla przemian metabolicznych u zwierząt i wchodzi w skład witaminy B12.
Procesy biologiczne (wzrost szkieletu koralowców i funkcja odżywcza)
Kobalt wpływa na fotosyntezę, dlatego jest niezbędny koralowcom do odżywiania się. Ponadto, bogate w kobalt wydzieliny śluzowe koralowców stanowią niezwykle ważny element w ich odżywianiu. Wydzieliny, oprócz niewielkich zawieszonych cząsteczek, zawierają bakterie oraz składniki odżywcze, w tym witaminy z grupy B. Udowodniono, że koralowce również wchłaniają i wykorzystują własne wydzieliny śluzowe.
Kobalt jest kluczowy dla wzrostu zwierząt, bakterii oraz niektórych pożytecznych glonów. Koralowce wykorzystują wydzieliny śluzowe na powierzchni swych ciał do wyłapywania bakterii oraz innych pokarmów w postaci cząstek. Ten pokarm o drobnych rozmiarach jest zatem niezwykle ważny dla zdrowia koralowców.
Zagrożenia związane z niedoborem oraz nadmiarem kobaltu w wodzie morskiej:
Niski poziom kobaltu może spowolnić lub zahamować wzrost u korali i zwiększyć ich podatność na pasożyty.
Z kolei, wysoki poziom kobaltu może negatywnie wpływać na metabolizm u koralowców. Duże ilości pierwiastka sprzyjają tworzeniu się nalotów sinicowych. Widocznym skutkiem jest zauważalne ciemnienie tkanki u koralowców z grupy SPS. Pamiętaj, że dodatkowym źródłem kobaltu w zbiorniku stanowią suplementy i pożywienie wzbogacone o wit. B12.
Jak chronić akwarium?
Należy regularnie kontrolować zawartość kobaltu i utrzymywać go na właściwym poziomie. Zalecamy, abyś utrzymywał kobalt na poziomie 0,1 – 1,6 μg/L, przy czym optymalna wartość, jaką rekomendujemy, to 0,8 μg/L. Utrzymywane kobaltu w wodzie morskiej na właściwym poziomie zapewnia zwierzętom zdrowie oraz piękne wybarwienie.
Najbardziej dokładną i wiarygodną metodą oznaczenia kobaltu jest analiza ICP-OES. Technika atomowej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukowanej – ICP-OES (ang. Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) jest najdokładniejszą metodą analityczną w analizie składu pierwiastkowego wody morskiej.
Indykatory nieprawidłowego poziomu kobaltu w akwarium morskim:
Niedobór
Niski wzrost
Większa podatność koralowców na pasożyty
Matowe kolory
Nadmiar
Ciemnienie tkanki koralowców
Wzrost ilości glonów
Rekomendacje
Aby zapewnić odpowiedni poziom kobaltu w akwarium, powinieneś systematycznie go badać i zadbać o jego właściwy poziom.
W przypadku gdy poziom kobaltu jest powyżej 1,6 µg/l, mówimy o przedawkowaniu. Najczęstsze przyczyny przekroczenia zalecanego poziomu kobaltu:
sól,
zbyt duże dawki podawanych płynów,
zanieczyszczone suplementy,
elementy metalowe w systemach RO,
wirniki pomp.
Znajdź i wyeliminuj przyczynę problemu oraz obniż wartość tego parametru w wodzie. Wykonaj do 6 podmian. Zalecane jest, aby podczas każdej podmiany wymienić około 15% objętości wody z akwarium, aż do momentu osiągnięcia zalecanej wartości tego parametru. Woda przygotowana do podmiany musi charakteryzować się odpowiednim poziomem zasolenia docelowego. Użyj soli o właściwych parametrach i składzie odpowiednim do przeprowadzenia testu ICP.
W przypadku gdy poziom kobaltu jest poniżej 0,1 µg/l, zalecamy w celu wyrównania jego poziomu użyć produkty zawierające ten pierwiastek. Aby zapewnić stały poziom kobaltu w akwarium morskim, rekomendujemy systematyczne uzupełnianie tego pierwiastka w zależności od obsady koralowców w Twoim akwarium.
*metale przejściowe– grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, obejmująca grupy poboczne układu okresowego, tj. grupy 3-12.
O autorze
Magdalena Metzler
Prywatnie jestem mamą i miłośniczką natury oraz sportu. Moim głównym zainteresowaniem jest chemia kwantowa, która kryje w sobie ogrom nierozwikłanych tajemnic i powiązań, co z naukowego punktu widzenia jest niezwykle ekscytujące.
W swojej karierze naukowej prowadziłam międzynarodowe projekty, dotyczące innowacyjnych rozwiązań dla wielu gałęzi biznesu, m.in. motoryzacji, budownictwa, a teraz oczywiście akwarystyki morskiej.
Praca w Reef Factory zapoczątkowała u mnie pasję do akwarystyki morskiej, którą mogę rozwijać każdego dnia, budując dział chemii i tworząc produkty, które ułatwią akwarystom dbanie o zbiorniki i zapewnią najwyższe bezpieczeństwo zwierząt. Jednym z najbardziej ekscytujących wspomnień, związanych z pracą w Reef Factory, jest uruchomienie spektrometru ICP-OES, który analizuje skład pierwiastkowy wody morskiej. Metoda analizy w ICP oparta jest na technice analitycznej, która stanowi powiązanie mojego zamiłowania do chemii kwantowej i akwarystyki morskiej.
Mam nadzieję, że moje artykuły na ReefPedii będą dla Ciebie ciekawe i pomocne! Miłej lektury :))
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.ZgodaPolityka prywatności
Czym jest KOBALT (Co) ?
Czym jest KOBALT (Co) ?
