Spis treści
Zanim podejmiesz decyzję i zaplanujesz metody filtracji dla swojego akwarium morskiego, warto poświęcić chwilę na zapoznanie się z tym artykułem. Znajdziesz tu cenne informacje, które pomogą Ci zrozumieć procesy filtracyjne oraz przedstawią najpopularniejsze metody filtracji stosowane w akwarystyce morskiej. Zrozumienie tych kwestii znacznie ułatwi Ci wybór najbardziej odpowiedniej metody filtracji.
Zanim przejdziemy do szczegółów różnych metod filtracji w akwarium morskim, ważne jest najpierw zrozumienie procesów wpływających na samą filtrację. Poznanie tych mechanizmów jest kluczowe do zrozumienia, jak działają poszczególne systemy filtracji w akwarium morskim
Procesy biologicznej filtracji w akwarium:
Nitryfikacja
W dużym uproszczeniu, nitryfikacja to proces, w którym bakterie nitryfikacyjne przekształcają amoniak w azotyny, a potem w azotany. Odbywa się to dzięki naturalnej aktywności tych mikroorganizmów.
Więcej informacji na temat nitryfikacji znajdziesz w artykule.
Denitryfikacja
NO3 (Nitrate) → NO2 (Nitrite) → NO (Nitric Oxide) → N2O (Nitrous Oxide) → N2 (Nitrogen Gas)
Denitryfikacja to proces beztlenowy, w którym bakterie przekształcają azotany do azotu.
Więcej o denitryfikacji znajdziesz tutaj:
Denitryfikacja jest procesem bardzo ważnym w obiegu azotu w przyrodzie. Poznaj go lepiej w tym artykule
Usuwanie fosforu z wody
Fosfor (w postaci fosforanów) jest usuwany ze zbiornika przede wszystkim poprzez konsumpcję, która odbywa się dzięki aktywnemu transportowi enzymatycznemu. Substancja ta dostarcza pożywienie dla mikroorganizmów, bakterii oraz glonów, wchodząc w skład ich komórek jako związki organiczne.
PO4 → Bakterie → Koralowce
Więcej o cyklu fosforu w wodzie znajdziesz tutaj:
Przeczytaj o cyklu fosforanowym. Utrzymanie odpowiedniego poziomu fosforanów w akwarium to nie lada wyzwania.
Strefy kolonizacji dla bakterii nitryfikacyjnych
Bakterie nitryfikacyjne potrzebują odpowiedniej przestrzeni do kolonizowania i rozmnażania się. Im więcej dostępnych miejsc dla tych mikroorganizmów, tym procesy nitryfikacji i denitryfikacji są efektywniejsze.
Do zasiedlania przez bakterie idealnie nadaje się skała, a także różnorodne media filtracyjne. Na rynku dostępne są liczne rodzaje podłoży do filtracji bakteryjnej, w tym porowate krążki, kulki, bloki, kamyki i inne.
Lista mediów filtracyjnych:
Żywa skała
Żywa skała nie tylko efektownie się prezentuje w akwarium morskim, ale również pełni funkcję doskonałego filtra. Stanowi ona fundament dla osiedlania się bakterii nitryfikacyjnych, jak również zapewnia liczne zagłębienia i kanały, które są idealnym miejscem dla bakterii denitryfikacyjnych. Z reguły żywa skała jest dostarczana z już zasiedlonymi bakteriami na jej powierzchni. Dlaczego uważana jest za wyjątkowy filtr? Kluczem jest obecność mikroorganizmów, które zamieszkują w skałach i w sposób naturalny przyczyniają się do oczyszczania wody.
Rodzaje żywych skał:
- Indonezyjska
- Fiji
- Australia
- Pukani
- Inne
Czym charakteryzuje się dobra skała jako naturalny filtrator w akwarium?
- posiada porowatą powierzchnię
- porośnięta jest gąbkami oraz wapiennymi algami
- powinna być szorstka w dotyku
- powinna być relatywnie lekka
Obecnie ciężko kupić żywą skałę ale wciąż można spróbować w sklepach z akwarystyką morską oraz od sprawdzonych kolegów akwarystów.
Sucha skała naturalna
Sucha skała naturalna, to tak naprawdę żywa skała, która została osuszona, a tym samym pozbawiona zamieszkującego ją życia.Typy skał naturalnych są takie same jak skał żywych. W dłuższej perspektywie sucha skała dostarczy podobnych, lub takich samych korzyści filtracyjnych co żywa skała. Żywa skała przyspieszy proces dojrzewania zbiornika, i w konsekwencji prowadzenie akwarium na żywej skale będzie znacznie łatwiejsze. Przy doborze należy sprawdzić porowatość skały oraz jej wagę.
Skała sztuczna
Ze względów ekologicznych naturalne skały stały się trudno dostępne w handlu. Rządy wielu krajów nałożyły znaczne ograniczenia na wydawanie pozwoleń na ich handel. W obliczu tych ograniczeń, sztuczne skały zyskały na popularności i obecnie dostępnych jest na rynku wiele ich rodzajów. W tym artykule nie będę zagłębiał się w różnice między nimi, ponieważ jest to obszerny temat, który zostanie omówiony w osobnym artykule na ReefPedia. Wybierając skały, zaleca się, aby były one porowate i nie uwalniały żadnych substancji do wody zarówno w krótkim, jak i długim terminie. Korzyścią tych skał, że mają ciekawe kształty lub nawet są z nich stworzone całe budowle.
Porowate wkłady filtracyjne
Porowate wkłady filtracyjne Rynek akwarystyki morskiej proponuje szeroki wybór wkładów filtracyjnych, które można ulokować w dedykowanej komorze sumpa lub specjalnych woreczkach na media filtracyjne. Do wyboru mamy na przykład Siporax, kulki Maxspect, bloki od Brightwell i wiele innych. Tego typu media nie tylko wspomagają filtrację, ale również stanowią podłoże dla bakterii, które zasiedlają ich porowate powierzchnie. Aby utrzymać skuteczność mediów filtracyjnych, zaleca się regularne przepłukanie ich w solance z akwarium, a z czasem co kilka tygodni konieczna może być też wymiana części takiego wkładu.
Zeolit
Zeolit Stosowany raczej w systemach akroporowych w sytuacji gdzie chcemy dość mocno wyjałowić wodę z nutrientów. Zeolit wychwytuje z wody amoniak przez co amoniak nie wchodzi w proces nitryfikacji.
Mechaniczna filtracja
Mechaniczna filtracja Kolejną metodą filtracji jest usuwanie większych zanieczyszczeń z wody. W tym celu wykorzystuje się różnego rodzaju skarpety filtracyjne, waty oraz, stosunkowo nowe na rynku, mechaniczne filtry rolkowe, które oferują automatyzację tego procesu, pozwalając zapomnieć o konieczności regularnej wymiany przez długie tygodnie. Przykłady takich urządzeń to Roller Mat czy Smart Roller od Reef Factory, przy czym dostępnych jest wielu producentów podobnych systemów.
Odpieniacz białek
W akwarystyce morskiej do tego aby pozbyć się z wody białek i wielu innych zanieczyszczeń używamy odpieniaczy białek. Sprytne urządzenie wtłacza pod ciśnieniem do wody bąbelki powietrza. Zanieczyszczenia przyklejają się do bąbli powietrza i są wypieniany u góry odpieniacza do kubka na nieczystości.
Więcej na temat odpieniacza znajdziesz w artykule poniżej:
Przeczytaj czym jest odpieniacz białek w akwarystyce morskiej, za co odpowiada w akwarium morskim oraz jaka jest jego rola.
Bakterie i pożywki bakteryjne
Stosowanie odpowiednich bakterii oraz pożywek do bakterii jest bardzo popularną formą zmniejszania NO3 i PO4 w wodzie. Na rynku jest sporo tego typu rozwiązań. Jeżeli zdecydujesz się na tego typu rozwiązanie to proponujemy zacząć od mniejszych dawek i zwiększać je stopniowo.
Absorbery
Najmniej godnymi polecenia są absorbery, ale czasem po prostu nie ma innego wyjścia. W handlu znajdziesz produkty obniżające PO4 takie jak AL99 Triton, Rowa Phos czy Phosphate minus. Rozwiązanie tę są bardzo skuteczne. Trzeba jednak pamiętać o dwóch rzeczach. Pierwsza to taka, że trzeba je regularnie wymieniać, druga jest taka, że tego typu rozwiązania oddają też coś do wody.
Węgiel aktywowany
Węgiel aktywowany Oczyszcza wodę z toksyn. Polecany zarówno jako stały skład filtracji w akwarium.. Jako stały składnik filtracji polecam używanie ¼-½ dawki. Wymiana wkładu co 4 tygodnie. interwencyjnie używamy w razie potrzeby zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
Refugium
To naturalna metoda usuwania NO3 i PO4 z wody. Refugia tworzymy w specjalnej komorze w sumpie lub w dodatkowym akwarium dedykowanym pod refugium. Glony z refugium zużywają NO3 i PO4 do swoich procesów życiowych, przez co obniżają ich poziom w akwarium. Przy okazji stabilizują pH.
Jak założyć skuteczne refugium?
Kompletny przewodnik
W ostatnich latach refugium zyskało na popularności i stało się trendem w akwarystyce morskiej. Jest to jeden z najstarszych sposobów na filtrację wody w akwarium. Dowiedz się dlaczego?
Podsumowanie
W artykule przedstawiłem podstawowe media filtracyjne oraz metody stosowane w filtracji akwarium morskiego. Filtracja biologiczna opiera się zarówno na żywej skale, jak i na różnorodnych wkładach, które zapewniają miejsca do zasiedlenia przez bakterie. Wspomniane zostały również pożywki dla bakterii, wspierające metodę biologiczną, a także filtracja mechaniczna, która usuwa cząstki zanieczyszczeń z wody. Wspomniałem też o absorberach jako o metodzie filtracji chemicznej, stosowanej w sytuacji, kiedy inne metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
O autorze
Marek Protasewicz
Akwarystyka morska jest moją pasją od ponad 10 lat. Uwielbiam się uczyć. Nasze hobby nauczyło mnie wielu cenny rzeczy takich jak cierpliwość, planowanie i rzetelność. Lubię łączyć pasję z pracą. Kilka lat temu prowadziłem sklep z akwarystyką morską Crazy Coral, który obecnie jest hurtownią zwierząt oraz produktów. Budując ten biznes od podstaw, uczyłem się na własnych błędach, niejednokrotnie płacąc ogromną cenę za wiedzę. Kierowałem projektem naukowym mającym na celu opracowanie metod szybkiego wzrostu koralowców w warunkach nienaturalnych. Projekt został zrealizowany przez Get Sales. Jestem współzałożycielem firmy Reef Factory, w której współtworzę produkty, odpowiadam za kilka obszarów w tym za budowanie dystrybucji. Firma produkuje inteligentne urządzenia do akwarystyki morskiej. Dla mnie to kolejny poziom rozwoju, w którym znów mogę coś zrobić dla naszej branży. Ostatnie projekty, które tworzę to Social Reef i ReefPedia.
Moje media społecznościowe
