Spis treści
Wprowadzenie – stabilność w akwarium morskim
Stabilność parametrów w zbiorniku morskim stanowi podstawę sukcesu w jego prowadzeniu. Wielu początkujących akwarystów zastanawia się nad tym, co tak naprawdę jest najważniejsze w prowadzeniu zbiornika rafowego a także, co powinni zrobić, aby ich akwarium było zdrowe oraz atrakcyjne dla oka. Co więcej, nowicjusze często już na początku swojej ścieżki rozmyślają o tym, jak założyć i utrzymać piękne akwarium akroporowe. Niemniej jednak, to, co w naszej pasji przynosi najwięcej korzyści, to cierpliwość.
Ponadto, doświadczeni akwaryści wiedzą, że kluczem do sukcesu jest nic innego, jak stabilność akwarium.
W tym artykule zamierzam poruszyć kilka aspektów związanych ze stabilnością zbiornika i opowiem o tym, o co należy zadbać, aby utrzymać stabilne parametry. Dodatkowo, zadanie związane z opanowaniem parametrów nie jest łatwe, ale mimo to, jest to wyzwanie, do którego nie powinieneś się zrażać. Dlatego też, zaufaj mi – nauka akwarystyki morskiej to ogromnie satysfakcjonująca przygoda!
Chemia a stabilność
Zapanowanie nad stabilną chemią w akwarium to utrzymanie odpowiednich parametrów. To może wydawać się banalnym stwierdzeniem, a jednocześnie jest bardzo trudnym zadaniem! W tej części artykułu postaram się przybliżyć Ci temat parametrów, a oprócz tego, mam nadzieję, że ten temat zostanie wartko podchwycony na Social Reefie. Ponadto, moje przykłady zostaną uzupełnione wieloma ciekawymi spostrzeżeniami akwarystów aktywnych na platformie.
Czym jest zasolenie? Tabela poniżej pokazuje, jakich składników jest najwięcej w wodzie morskiej.
Tym samym, pod względem właściwości chemicznych, woda w akwarium morskim to roztwór, czyli jednorodna mieszanina wielu składników. W wodzie morskiej znajdziemy: makroskładniki, których jest ponad 99,9%, oraz mikroskładniki. Zatem, aby utrzymać stałe parametry wody pod kątem chemicznym, musimy zadbać o wszystkie pierwiastki, zarówno makro, jak i mikro.
Poziomy mikro i makroelementów wody w akwarium morskim
W tabeli poniżej znajdziesz pożądane poziomy dla makro i mikroelementów.
Element | ppm | Element | ppm | Element | ppm |
Sodium NaCl | 10800 | Zinc Zn | 0.005 | Praseodymium Pr | 0.00000064 |
Chlorine NaCl | 19400 | Gallium Ga | 0.00003 | Neodymium Nd | 0.0000028 |
Magnesium Mg | 1290 | Germanium Ge | 0.00006 | Samarium Sm | 0.00000045 |
Sulfur S | 904 | Arsenic As | 0.0026 | Europium Eu | 0.0000013 |
Potassium K | 392 | Selenium Se | 0.0009 | Gadolinium Gd | 0.0000007 |
Calcium Ca | 411 | Krypton Kr | 0.00021 | Terbium Tb | 0.00000014 |
Bromine Br | 67.3 | Rubidium Rb | 0.120 | Dysprosium Dy | 0.00000091 |
Helium He | 0.0000072 | Strontium Sr | 8.1 | Holmium Ho | 0.00000022 |
Lithium Li | 0.170 | Yttrium Y | 0.000013 | Erbium Er | 0.00000087 |
Beryllium Be | 0.0000006 | Zirconium Zr | 0.000026 | Thulium Tm | 0.00000017 |
Boron B | 4.450 | Niobium Nb | 0.000015 | Ytterbium Yb | 0.00000082 |
Carbon C | 28.0 | Molybdenum Mo | 0.01 | Lutetium Lu | 0.00000015 |
Nitrogen ion | 15.5 | Ruthenium Ru | 0.0000007 | Hafnium Hf | <0.000008 |
Fluorine F | 13 | Rhodium Rh | . | Tantalum Ta | <0.0000025 |
Neon Ne | 0.00012 | Palladium Pd | . | Tungsten W | <0.000001 |
Aluminium Al | 0.001 | Argentum Ag | 0.00028 | Rhenium Re | 0.0000084 |
Silicon Si | 2.9 | Cadmium Cd | 0.00011 | Osmium Os | . |
Phosphorus P | 0.088 | Indium In | . | Iridium Ir | . |
Argon Ar | 0.450 | Stannum (tin) Sn | 0.00081 | Platinum Pt | . |
Scandium Sc | <0.000004 | Antimony Sb | 0.00033 | Aurum (gold) Au | 0.000011 |
Titanium Ti | 0.001 | Tellurium Te | . | Mercury Hg | 0.00015 |
Vanadium V | 0.0019 | Iodine I | 0.064 | Thallium Tl | . |
Chromium Cr | 0.0002 | Xenon Xe | 0.000047 | Lead Pb | 0.00003 |
Manganese Mn | 0.0004 | Cesium Cs | 0.0003 | Bismuth Bi | 0.00002 |
Ferrum (Iron) Fe | 0.0034 | Barium Ba | 0.021 | Thorium Th | 0.0000004 |
Cobalt Co | 0.00039 | Lanthanum La | 0.0000029 | Uranium U | 0.0033 |
Nickel Ni | 0.0066 | Cerium Ce | 0.0000012 | Plutonium Pu | . |
Copper Cu | 0.0009 |
Jak zadbać o stabilność pierwiastków chemicznych w wodzie morskiej?
Chcąc zadbać o stabilność pierwiastków chemicznych, możemy zastosować kilka metod. Po pierwsze, najprostszą z nich jest robienie cyklicznych podmian wody. W konsekwencji, wymiana 10% wody raz na tydzień będzie wystarczająca dla prawidłowego utrzymania łatwych koralowców.
Po drugie, istnieje metoda bardziej zaawansowana, która polega na dozowaniu komponentów. W tym przypadku mierzymy trzy podstawowe parametry: Kh, Ca, Mg. Komponenty zazwyczaj będą dostępne w trzech osobnych butlach, które oprócz wspomnianych makroelementów, będą również zawierać mikroelementy w odpowiednich proporcjach. Z kolei korale i inne zwierzęta powinny zużywać makro- i mikroelementy w równych proporcjach. Dla przykładu, jeśli dodajemy komponent Ca, to oprócz wapnia dodajemy również inne pierwiastki, które są w składzie tego płynu. W rezultacie dawka jest dostosowywana do konsumpcji, którą ustalamy pomiarami.
Metoda zaawansowana obejmuje pomiar podstawowych parametrów, takich jak Kh, Ca, Mg oraz wykonywanie cyklicznych pomiarów ICP-OES. Dozujemy komponenty, jak wyżej, a po badaniu ICP-OES precyzyjnie uzupełniamy jeszcze inne pierwiastki. Czyli, jeśli z badania wynika, że mamy np. za mało cynku, to dodajemy dodatkowo cynk zgodnie z zaleceniami.
Sposób dozowania może być dowolny. Najważniejsze jednak, aby środowisko chemiczne było stabilne.
Dodatkowe elementy wpływające na stabilność
Jednym z elementów wpływających na stabilność w akwarium morskim jest użycie dobrej jakości wody RO. Używamy jej zarówno jako bazę do robienia podmian wody, jak i do uzupełniania odparowanej wody w akwarium. Woda kranowa zawiera minerały, a jeśli jej nie oczyścimy, to wprowadzimy dodatkowe pierwiastki w sposób niekontrolowany.
Ponadto, należy zwracać uwagę, aby do wody nie dostawały się żadne zabrudzenia, takie jak rdzewiejące metalowe części czy inne niechciane elementy. Jeśli nad tym nie zapanujemy, to do akwarium w sposób niekontrolowany będzie dostawać się sporo zanieczyszczeń, a pierwiastki, takie jak żelazo, nikiel, cyna czy cynk, mogą szkodzić koralowcom.
Jeżeli robimy podmiany wody, sól musi być sprawdzona – musimy być pewni jej składu. Nie chcemy bowiem robić podmian na soli, która mogłaby zaszkodzić zamiast pomóc. Jeśli jej skład będzie wątpliwy, może podnieść poziom jakiegoś pierwiastka, a to może (choć nie musi) zaszkodzić naszym koralowcom.
Biologia
Kolejnym ważnym zagadnieniem w akwarystyce morskiej jest stabilność poziomu biologii. W akwarystyce morskiej, w wielkim uproszczeniu, biologię wyrażamy trzema parametrami: NO3, PO4 oraz pH wody. Na podstawie tych parametrów wiemy, co dzieje się w zbiorniku. Oczywiście, parametrów, które wyznaczają poziom biologii w akwarium, jest znacznie więcej, ale to temat na osobny artykuł.
W procesie budowy akwarium morskiego opracowujemy sposób filtracji, aby zapanować nad NO3 i PO4. Jeśli dobrze wystartowaliśmy akwarium – na wysokiej jakości skale i nie jest ono przerybione – to w zasadzie możemy założyć, że NO3 i PO4 powinno utrzymywać się samo na odpowiednim poziomie.
Na ReefPedii znajdziesz kilka osobnych artykułów nt. filtracji oraz utrzymania NO3 i PO4.
Najogólniej mówiąc, chodzi o to, aby te parametry były na stałym poziomie. Wybierz więc rodzaj filtracji i utrzymuj biologię na odpowiednim poziomie.
Temat pH jest przeze mnie opisany na ReefPedia w możliwie najprostszy sposób. Z dostępnych artykułów dowiesz się m.in., dlaczego masz za niskie pH i przeczytasz o sposobach na jego podniesienie. Przeczytaj koniecznie artykuł na ReefPedia o roli pH w akwarium morskim, a zrozumiesz dlaczego stałe pH jest kluczowe.
Stabilność temperatury
Utrzymanie stałej temperatury może wydawać się proste – kupię grzałkę z termostatem i temat wydaje się załatwiony. Jednakże, w trakcie swojej przygody z akwarystyką morską widziałem wiele katastrof związanych z temperaturą. Czasem grzałka się zepsuła, innym razem latem było za ciepło w pokoju i zwierzęta się przegrzały. Dlatego uwierz mi – warto poświęcić trochę czasu na lepsze poznanie tematu temperatury.
Naszym zadaniem jest utrzymanie stałej temperatury. Warto zadbać o urządzenie monitorujące temperaturę, z alarmami, na przykład naszej produkcji. Na okres letni, warto zainwestować w klimatyzację w pokoju albo klimatyzator wody (lub przynajmniej wiatraczki).
Zakres temperatur jakie są dopuszczalne w akwarium morskim to 23-28 ℃ / 75.2 – 82.4 ℉.
Stabilność oświetlenia
Stały poziom oświetlenia tzw. stabilność to nie tylko powtarzalny cykl wschodów i zachodów słońca – to także nieustanna jakość światła.
Co więcej, na temat światła w akwarium morskim znajdziesz informacje w artykule „Światło w akwarium morskim – musisz to wiedzieć!”.
Osprzęt wspierający stabilność
Warto wspomnieć o naszych urządzeniach obsługujących akwarium, takich jak pompy obiegowe, odpieniacz, cyrkulatory itd. Oprócz tego, one działają i zakładamy, że będą działać, jednak czasem warto się zabezpieczyć w dodatkowy egzemplarz lub sprawdzić dostępność w zaprzyjaźnionym sklepie z akwarystyką morską. Dlatego, w razie jakichkolwiek problemów, możesz szybko wymienić uszkodzony sprzęt.
Podsumowanie
Jak możecie zauważyć, stabilność parametrów wody jest kluczowa dla sukcesu w prowadzeniu akwarium morskiego. Wspomniałem o wielu elementach składających się na ten sukces w powyższym artykule. Serdecznie zachęcam również do przeczytania artykułów, których linki zostały zamieszczone w tym artykule, celem głębszego zgłębienia tematu. Temat stabilności uważam za niezbędny do dyskusji. Dlatego też, zapraszam na platformę Social Reef, gdzie możemy rozmawiać na ten temat i nie tylko! Dajcie znać, o co jeszcze, Waszym zdaniem, musimy zadbać. Ponadto, zastanówmy się, co należy robić, aby mieć piękne, stabilne akwarium.
O autorze
Marek Protasewicz
Akwarystyka morska jest moją pasją od ponad 10 lat. Uwielbiam się uczyć. Nasze hobby nauczyło mnie wielu cenny rzeczy takich jak cierpliwość, planowanie i rzetelność. Lubię łączyć pasję z pracą. Kilka lat temu prowadziłem sklep z akwarystyką morską Crazy Coral, który obecnie jest hurtownią zwierząt oraz produktów. Budując ten biznes od podstaw, uczyłem się na własnych błędach, niejednokrotnie płacąc ogromną cenę za wiedzę. Kierowałem projektem naukowym mającym na celu opracowanie metod szybkiego wzrostu koralowców w warunkach nienaturalnych. Projekt został zrealizowany przez Get Sales. Jestem współzałożycielem firmy Reef Factory, w której współtworzę produkty, odpowiadam za kilka obszarów w tym za budowanie dystrybucji. Firma produkuje inteligentne urządzenia do akwarystyki morskiej. Dla mnie to kolejny poziom rozwoju, w którym znów mogę coś zrobić dla naszej branży. Ostatnie projekty, które tworzę to Social Reef i ReefPedia.